[et_pb_section fb_built=”1″ admin_label=”section” _builder_version=”3.22″][et_pb_row admin_label=”row” _builder_version=”4.4.5″ background_size=”initial” background_position=”top_left” background_repeat=”repeat”][et_pb_column type=”4_4″ _builder_version=”3.25″ custom_padding=”|||” custom_padding__hover=”|||”][et_pb_text _builder_version=”4.4.5″ background_size=”initial” background_position=”top_left” background_repeat=”repeat” hover_enabled=”0″]
Նորարարության (ինովացիայի) ոլորտի ամենահամապարփակ գնահատականը INSEAD Համաշխարհային նորարարական ինդեքսն է (ՀՆԻ), որը բաղկացած է 80 փոփոխականներից, որոնք միավորված են երկու ենթաինդեքսներում ՝ ինովացիոն հետազոտության համար անհրաժեշտ ռեսուրսները և պայմանները (Innovation Input) և ինովացիաների իրականացումը և ձեռքբերված գործնական արդյունքը (Innovation Output) : ՀՆԻ–ը մանրամասն բնութագրում են աշխարհի տարբեր երկրների ինովացիոն զարգացումը, որոնք գտնվում են տնտեսության զարգացման տարբեր մակարդակներում: Ուսումնասիրության հեղինակները կարծում են, որ տնտեսության հաջողությունը պայմանավորված է ինչպես ինովացիոն ներուժի առկայությամբ, այդպես էլ դրա արդյունավետ իրականացման աստիճանից: Այդ իսկ պատճառով ինդեքսը հաշվարկվում է որպես կշռադատված երկու խմբի ենթաինդեքսների գնահատականների գումար:
Այս տարի ևս Հայաստանը արձանագրել է առաջընթաց, 2018թ․-ին զբաղեցնում էր 68-րդ տեղը, 2019թ․-ին՝ 64-րդ տեղը, իսկ 2020թ․-ին՝ 61-րդ։
Այս ցուցանիշով ՀՀ առաջ է հարևան երկրներից, բացի Թուրքիայից, որը 51–րդն է։ Վրաստանը 63-րդն է, Իրանը՝ 67-րդը, Ադրբեջանը՝ 82-րդը։
Աղյուսակ 1։ Համաշխարհային նորարարական ինդեքսը իր երկու ենթահամաթվերով և ցուցանիշներով 2018-2020թթ.-ի կտրվածքով
| Ցուցանիշի անվանումը | 2018 | 2019 | 2020 | ||||||
|
Միավորը (0-100) |
Դիրքը |
Միավորը (0-100) |
Դիրքը |
Միավորը (0-100) |
Դիրքը | ||||
|
Համաշխարհային նորարարկան Ինդեքս GII |
32.81 | 68 | 33.98 | 64 | 32.64 | 61 | |||
| Ենթահամաթիվ 1. Ինովացիոն հետազոտության համար անհրաժեշտ ռեսուրսները և պայմանները (Innovation Input). | 24.7 | 94 | 61.67 | 64 |
79.9 |
83 |
|||
| · Ինստիտուտներ | 60.8 | 67 | 82.91 | 85 | 64.3 | 64 | |||
| · Մարդկային կապիտալ և հետազոտություններ | 15.2 | 110 | 63.2 | 64 | 20.5 | 94 | |||
| · Ենթակառուցվածքներ | 36.5 | 93 | 16.7 | 107 | 34.4 | 90 | |||
| · Շուկայի զարգացում | 43.5 | 81 | 40.2 | 85 | 46.9 | 68 | |||
| · Բիզնեսի զարգացում | 26.1 | 88 | 50.1 | 55 | 24.6 | 69 | |||
| Ենթահամաթիվ 2. Ինովացիաների իրականացումը և ձեռքբերված գործնական արդյունքը (Innovation Output) | 34.1 | 50 | 26.3 | 89 |
45.47 |
47 |
|||
| · Գիտելիքի և տեխնոլոգիայի արդյունք | 23.2 | 62 | 47.50 | 50 | 28.5 | 45 | |||
| · Ստեղծագործական գործունեության արդյունք | 35.0 | 48 | 25.0 | 54 | 25.8 | 56 | |||
Անհրաժեշտ է նշել, որ որքան ցուցանիշի միավորը մոտենում է 100-ին, այնքան տվյալ ենթաինդեքսի և ցուցանիշի դիրքը բարելավվում է և հակառակը։ Ինչպես նկատում ենք աղյուսակ 1-ից, 2020թ․-ին ՀՆԻ-ի դիրքի բարելավումը անմիջականորեն կախված է երկրորդ՝ ինովացիաների իրականացումը և ձեռքբերված գործնական արդյունքը (Innovation Output) ենթաինդեքսի հետ, որը 89-րդ դիրքից բարձրացել է 47-րդ։ Դրական դինամիկա է արձանագրվել նաև առաջին ենթաինդեքսի ցուցանիշների մեջ (ինստիտուտներ, ենթակառուցվածքներ, շուկայի զարգացում, բիզնեսի զարգացում) բացի «մարդկային կապիտալ և հետազոտություններ» ցուցանիշի խմբից, որի մեջ ներառված է․
1․կրթությունը (education),
2․ երկրրորդային(բաձրագույն) կրթությունը (tertiary education),
3․գիտահետազոտական և փորձնակոնստրուկտորական աշխատանքները(ԳՀՓԿԱ/ R&D):
Անհրաժեշտ է նշել, որ այս մասով Հայաստանը մեծ անելիք ունի, քանի որ ըստ Համաշխարհային նորարարական ինդեքսը ներկայացնող զեկույցի՝ կրթության վրա կատարվող ծախսերի ցուցանիշի գծով՝ ՀՆԱ-ի 2.7%, դիտարկվող 131 երկրների շարքում Հայաստանը 105-րդն է։
Այս խմբի հաջորդ ցուցանիշը (ԳՀՓԿԱ /R&D), որը Հայաստանի ամենաթույլ կողմերից է համարվում, երկրում ցուցակված (listing) գլոբալ գիտահետազոտական և փորձնակոնստրուկտորական աշխատանքներ կատարող (ԳՀՓԿԱ) ընկերությունների թոփ 3-ի ծախսերն են մլն դոլարով հաշվարկված: Հայաստանի համար այս ցուցանիշը 0 է, ինչը նշանակում է, որ աշխարհի 2500 ԳՀՓԿԱ ընկերություններից և ոչ մեկ Հայաստանում ցուցակված չէ: Այս խմբի մեջ է մտնում նաև ՀՆԱ-ում ԳՀՓԿԱ-ի վրա կատարված ծախսերի ցածր տեսակարար կշիռը՝ 0.2%:
Ավելին՝ https://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/wipo_pub_gii_2020.pdf
[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]